اﺑﻦاﺛﯿﺮ، ﻋﺰاﻟﺪﯾﻦ ﻋﻠﻲ (1407)، الکامل فی التاریخ، الطبعه السادسه، لبنان، بیروت: دارالکتب العلمیه، جلد6: 3و4.
احمدوند، شجاع (1388)، سنت اسلامی ازمنظر لیبرالیست‌های مسلمان، مجله سیاست، شماره 10.
البصری المعتزلی، ابوالحسن عزیزالدین (1982)، ثوره‌العمل دراسه فلسفیه فی فکر معتزله بغداد، عراق: دارالرشید للنشر.
الراوی، عبدالستار عزیزالدین (1982)، ثوره‌العمل دراسه فلسفیه فی فکر معتزله بغداد، عراق: دارالرشید للنشر.
برنجکار، رضا (1393)، آشنایی با علوم اسلامی، تهران: انتشارات سمت.
ﺑﻐﺪادی، اﺑﻮﻣﻨﺼﻮر ﻋﺒﺪاﻟﻘﺎﻫﺮ (1977)، الفرق بین الفرق، قاهره: نشر الثقافه الاسلایمه، جلد 10: 186.
پیروزفر، سهیلا و زرنوشه فراهانی، حسن (1394)، بررسی و تحلیل سیر معتزلهپژوهی در قرن بیستم میلادی، فصلنامه علمی-پژوهشی دانشگاه قم: سال شانزدهم، شماره سوم، شماره پیاپی 63: 53-74.
جاحظ، ابوعثمان عمروبنبحر (2002)، الرسائل السیاسه، تحقیق ابوملحم،بیروت: دارالمکتبه الهلال.
جباری، کامران و عالم‌گرد، گلناز (1397)، بررسی اهداف و اصول تربیت سیاسی برمبنای اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی معتزله، تهران: پژوهش در مسائل تعلیم‌وتربیت اسلام، سال بیست و ششم، دوره جدید، شماره 41، زمستان 1397: 115-151.
حاکم نیشابوری، ابوعبدالله محمد‌بن‌عبدالله (1411)، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت: المعرفه.
حسینی، سیداعجاز حسین کنتوری (1409)، کشف الحجب و الأستار عن أسماء الکتب و الأسفار، قم: مکتبه آیه‌الله‌العظمی مرعشی نجفی.
خطیب بغدادی (2011)، تاریخ بغداد، تحقیق مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت: دارالکتب العلمیه.
خیاط، ابوالحسن عبدالرحمان‌بن‌محمد (1988)، الانتصار، تحقیق محمد الحجازی، قاهره: مکتب الثقافه الدینیه.
زهدی حسن، جارلله (1947)، المعتزله. قاهره: 158-159.
زینت، حسنی (1978)، العقل عند المعتزله، تصور العقل عندالقاضی عبدالجبار، بیروت: دارالافاق.
ساروخانی، باقر (1393)، روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ هفتم، جلد1.
سبحانی، جعفر (1390)، تفاوت‌های بنیادی عقاید امامیه با مکتب‌های معتزله و اشاعره، قم: فلسفه و کلام، درس‌هایی از مکتب اسلام، شماره 601: 7-15.
سبحانی، جعفر، (1373)، فرهنگ عقاید و مذهب اسلامی، جلد 4. قم: انتشارات توحید.
سعید اسماعیل، علی و محمدجواد، رضا (1391)، مکتب‌ها و گرایش‌های تربیتی تمدن اسلامی، ترجمه بهروز رفیعی، تهران: انتشارات سمت.
شریف مرتضی، ابوالقاسم علی‌بن‌الحسین علم‌الهدی (1410)، الشافی فی‌الامه، تهران: مؤسسه الصادق.
شفیعی، محمود (1386)، آزادی سیاسی در اندیشه شیعه و معتزله، قم: انتشارات قلم نو.
شمشیری، بابک و برزگر، رقیه (1394)، طبیعت انسان از نگاه معتزله و اشاعره و پیامدهای تربیتی آن، شیراز: کنفرانس ملی آینده‌پژوهی علوم انسانی و توسعه.
شهرستانی، محمدبن عبدالکریم (1415)، الملل و النحل، قم: منشورات الشریف الرضی.
قاضی عبدالجبار، بی‌تا (1385)، المغنی. قاهره: وزارت الثاقه و الارشادالقومی، مؤسسه المصریه.
قاضی عبدالجبار الهمدانی، ابوالحسن (1385)، المغنی فی ابواب التوحید و العدل، تحقیق محمد مصطفی حلمی و دیگران، قسمت اول، ج 20،مصر: الالدار المصریه للتألیف و الترجمه.
قلی‌پور ثانی، محسن (1380)، روشنفکران، نشریه مردم‌سالاری، شماره2، سال اول، 2.
گرجی‌پور، ضرغام؛ چلونگر، محمدعلی و ابطحی، علی‌رضا (1394)، مناسبات شیعه و معتزله در قرن چهارم هجری، تهران: ادیان و عرفان، سال چهل‌و‌هشتم، شماره یکم: 121-138.
گیدنز، آنتونی (1399)، جامعه‌شناسی، تهران: نشر نی، چاپ پنجم: 726.
لمبتون، کاترین سینفورد (1394)، دولت و حکومت در اسلام، سیری در نظریه سیاسی فقهای مسلمانان از صدر اسلام تا اواخر قرن سیزدهم، ترجمه و تحقیق سیدعباس صالحی و محمدمهدی فقیهی، تهران: مؤسسه چاپ و نشر عروج.
محسن، نجاح (1386)، اندیشه‌های سیاسی معتزله، ترجمه باقر صدرینیا، تهران: انتشارات علمی- فرهنگی.
محمدطحان، مصطفی (1381)، چالش‌های سیاسی جنبش اسلامی معاصر، ترجمه خالد عزیزی، تهران: نشر احسان.
ﻣﺴﻌﻮدی، اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﻋﻠﻲﺑﻦﺣﺴﯿﻦ (1380)، مروج الذهب و معادن الجوهر، قم: شریف الرضی، جلد4.
ﻣﺴﻌﻮدی، اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﻋﻠﻲﺑﻦﺣﺴﯿﻦ (1390)، التنبیه و الاشراف، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
مطهری، مرتضی (1379)، آشنایی با علوم اسلامی (2)، کلام، عرفان، حکمت عملی، قم: انتشارات صدرا.
مطهری، مرتضی (1398)، عدل الهی، قم: نشر صدرا.
ﻣﻘﺪﺳﻲ، اﺑﻮﻋﺒﯿﺪﷲ ﻣﺤﻤﺪﺑﻦاﺣﻤﺪ (1385)، احسن التقاسیم فی معرفه التعالیم، ترجمه علینقی منزوی، تهران: کومش.
نلیتو (2008)، التراث الیونانی فی الحضاره الاسلامیه، ترجمه عبدالرحمن بدوی، قاهره: دراسات لکبار المستشرقین.
ولوی، پروانه و همکاران (1396)، اندیشه‌های نومعتزله و تعلیم‌وتربیت، پژوهشنامه مبانی تعلیم‌وتربیت، 7 (1): 102-84.
همامی، عباس و رجب‌زاده، حسین (1388)، مبانی و روش‌های تفسیر معتزله،تهران: پژوهش دینی، شماره نوزدهم: 8-22.
)