آینده‌اندیشی ازمنظر اشاعره و مقایسه آن با تشیع

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه سیستم ها، دانشگاه ایوان کی، تهران، ایران

2 نویسنده مسئول: کارشناسی ارشد، مهندسی صنایع، دانشگاه ایوان کی، تهران، ایران

چکیده

اشاعره به‌عنوان یکی از مکاتب کلامی دین اسلام و اهل سنت است که توسط ابولحسن علی‌بن‌اسماعیل اشعری پایه‌گذاری شده و  در میان مکاتباسلامی، یکی ازپرطرف‌دارترینمکاتبازحیثکمّیتاست، باتوجه‌به اهمیت آینده‌اندیشی و تأثیر آن بر ساخت آینده میان تفکرات حاکم بر مکاتب اسلامی، بررسی این مکتب ازاین‌منظر و مقایسه آن با مکتب تشیع از اولویت برای درک مسیر فکری پیروان این کتب در آینده و فهم آینده جهان اسلام مؤثر خواهد بود. هدف این تحقیق، بررسی ویژگی­های اصلی و اصول فکری مکاتب فکری اشاعره و تشیع و تأثیر این اصول بر آینده‌اندیشی این دو مکتب و فهم چهارچوب فکری این دو مکتب فکری در نگاه به آینده همراه با درک تفاوت­ها و ریشه­های تفاوت در اینده‌نگری خواهد بود،  در این تحقیق، با روش تحلیل محتوا، ضمن بررسی بسترهای اجتماعی و تاریخی شکل‌گیری اشاعره، عمده‌ترین اصول اعتقادی این مکتب ازمنظر متفکران این مکتب فکری و تفاوت­های عمده با مذهب تشیع بررسی و نتیجه این اصول اعتقادی بر آینده‌اندیشی اشاعره نیز مورد بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Futurology from the View of Ash'arism Compared to Shiism

نویسندگان [English]

  • AliMohammad Ahmadvand 1
  • seyed abas safavi 2
1 Professor, Department of Systems, Eyvanekey University, Tehran, Iran
2 Corresponding author: M.Sc., Industrial Engineering, Eyvanekey University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Ash'arism is a theological school of Sunni Islam founded by Abu Hassan Ali Bin Ismail al-Ash'ari, which enjoys the most followers among Islamic schools. Due to the importance of futurology and its effect on the future insight of the Islamic schools, an assessment of this school as well as its comparison with Shiite school will play an essential role in understanding the intellectual path of the followers of these schools in the future as well as understanding the future of the Islamic world. This study is intended to investigate the main features and intellectual principles of Ash'arite and Shiite schools of thought and the effect of these principles on the future insight of these two schools as well as understanding the intellectual framework of both schools of thought with regard to future and understanding their differences and the origins of their differences with regard to future. Employing content analysis, while reviewing the social and historical background of the formation of the Ash'arites, this research investigates the main doctrinal principles of this school from the perspective of its thinkers. Consequently, the main differences between Ash'arism and Shiism will be explained.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ash'arites
  • futurology
  • advantages and disadvantages
  • determination and choice
  • utopia

Smiley face

  1. دین‌پناه، حسن (1398)، دیدگاه برخی از بزرگان اشاعره (فخر رازی، تفتازانی و جرجانی) درباره امام مهدی عجل‌الله تعالی فرجه‌الشریف، فصلنامه علمی-ترویجی پژوهشهای مهدوی، شماره 30.
  2. پیرمرادی، محمدجواد (1370)، بررسی اجمالی و تطبیقی نظرات مهم کلامی شیعه و اهل سنت (معتزله واشاعره)، فصلنامه مصباح.
  3. تقوی، سیدعلی و کرامت‌زاده، عبدالمجید (1398)، مبانی آینده‌پژوهی از دیدگاه فلاسفه اسلامی، دانشگاه عالی دفاع ملی.
  4. حاجیانی، ابراهیم (1396)، مبانی، اصول و روش‌های آینده‌پژوهی، دانشگاه امام صادق (ع).
  5. خامنه­ای، آیت‌الله سیدعلی، (1368)  «سخنرانی در دیدار اعضای هیئت‌دولت» https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2160
  6. خامنه­ای، آیت‌الله سیدعلی (1378)  «سخنرانی عید فطر» https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=2987
  7. سبحانی، جعفر (1390)، تفاوت‌های بنیادین عقاید اشعره و امامیه، ماهنامه درس‌هایی از مکتب اسلام،  شماره 601.
  8. سبحانی، جعفر  (1394)، خدا آفریننده کارهای بندگان، شماره 658.
  9. سبحانی، جعفر (1395 الف)، عقاید اشاعره (3)،  ماهنامه درس‌هایی از مکتب اسلام،  شماره 659.
  10. سبحانی، جعفر  (1395 ب)، عقاید اشاعره (5)، ماهنامه درس‌هایی از مکتب اسلام،  شماره 663.
  11. سلیمانی بهبهانی، عبدالرحیم و آسیابان‌ها رضایی، حامد (1395)، بررسی روش عقلی فلسفی در مکتب کلامی معتزله، اشاعره و امامیه، فصلنامه علمی-پژوهشی کلام اسلامی، شماره 99.
  12. عباس‌پور، ابراهیم (1394)، ظرفیت‌ها و ضرورت‌های اندیشه اجتماعی در کلام اشاعره، فصلنامه علمی-پژوهشی معرفت فرهنگی اجتماعی، شماره 25 .
  13. عمادزاده، محمدکاظم؛ راعی، مسعود و روح‌اللهی، روح‌الله (1391)، بررسی تطبیقی حسن‌وقبح و ثمرات آن در اندیشه شیعه، معتزله، اشاعره و ماتریدیه، فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهش­های اعتقادی کلامی، شماره 5.
  14. فارسی‌‎نژاد، علی‌رضا (1389)، تأملی بر دیگاه اشاعره درباب غایت‌مندی آفرینش، فصلنامه علمی-پژوهشی آینه معرفت، شماره 22.
  15. قدردان قراملکی، علی (1397)، فلسفه تأسیس مکتب اشاعره، فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات کلامی، شماره 22.
  16. مطهری، مرتضی (١٣٦٨ الف)، انسان و سرنوشت، تهران: صدرا.
  17. مطهری، مرتضی (١٣٦٨ ب)، عدل الهی، تهران: صدرا.
  18. موسوی صدیق، سیدابوالفضل (1393)، بررسی ارتباط اشاعره با خلافت عباسی، فصلنامه فرهنگ پژوهش، شماره 19.
  19. واعظی، محمود و قوام، زینب‌سادات (1394)، جایگاه آینده‌پژوهی در آیات و روایات، فصلنامه بصیرت و تربیت اسلامی، شماره 34.
  20. وقوفی، امید (1399)، مبانی آینده‌اندیشی اسلامی، جزوات درسی آینده‌اندیشی دانشگاه امام حسین(ع).