1
پژوهشگر دانشکده و پژوهشکده حضرت ولیعصر( عج )، دانشگاه جامع امام حسین (ع)
2
استادیارگروه آینده پژوهی، دانشکده و پژوهشکده حضرت ولی عصر (عج)، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران
چکیده
تغییرات، در مقیاس جهانی، مقدرات همهی کشورها و چه بسا مقدرات همهی افراد را تحت تأثیر قرار خواهند داد. یکی از عرصههایی که تغییر و تحول آن برای همهی جوامع، مهم و اثرگذار است، نظم جهانی است. یکی از پرسشهای اساسی امروز اندیشمندان روابط بینالملل این است که نظم جهانی آیا به سمت وحدت پیش میرود یا کثرت یعنی آیا به سمت تجمیع مراکز در حوزههای مختلف پیش میرود یا به سمت توزیع و تعدید مراکز قدرت؟ و پرسش دوم این است که در کدام حوزهها (ژئوکالچر، ژئوپلتیک و ژئواکانومی)، به سمت وحدت پیش میرود و در کدام حوزهها به سمت کثرت؟ در این پژوهش، با استفاده از روش طراحی سناریو، به این پرسشها پرداخته شده است و سناریوهای آیندهی نظم جهانی بر مبنای سه عدم فطعیت ژئواستراتژیک یعنی ژئوپلتیک، ژئوکالچر و ژئواکانومی، و حرکت جهانی در هر یک به سوی وحدت یا کثرت، مورد مطالعه قرار گرفت. این پژوهش، به دنبال پاسخ به پرسشهای فوق نیست، بلکه به دنبال تدقیق فضای مسئله است. به همین دلیل، نهایتاً 8 سناریوی مختلف پیش روی نظم بینالمللی، شناسایی و معرفی شد. نظر به اینکه وضع کنونی، «لحظهی تعدد» است، صورت غالب سناریوهای آینده، متمرکز بر تکثر و تعدد در مراکز قدرت در هر یک از ابعاد گفتهشده خواهد بود. در نهایت، با توجه به صورتبندی سناریوها، بازطراحی راهبرد کلان انقلاب اسلامی متناسب با شرایط روز، و خروج از درونگرایی ژئواستراتژیک ذیل ایدهی «ترشح انقلاب» مبتنی بر «بروز رشحات انقلاب در منطقه و فرامنطقه» پیشنهاد شد.
Andersen, L. E. (2019). the Desire for Order: a Theoretical Approach To (World) Order. Retrieved from www.diis.dk
Barnett, M. (2021). International Progress, International Order, and the Liberal International Order. The Chinese Journal of International Politics, 14(1), 1–22. https://doi.org/10.1093/cjip/poaa019
Bhattacharya, A., Coulibaly, B. S., Derviş, K., Kharas, H., McArthur, J. W., Narlikar, A., … Tocci, N. (2022). ESSAYS ON A 21ST CENTURY MULTILATERALISM THAT WORKS FOR ALL. Brookings Institution.
Bruno Macaes. (2020). Belt and Road: A Chinese World Order. LONDON: HURST & COMPANY.
Brzezinski, Z. (1998). The Grand Chessboard: American Primacy and Its Geostrategic Imperatives. https://doi.org/10.2307/1149289
Buscema, M., Ferilli, G., & Sacco, P. L. (2017). What kind of ‘world order’? An artificial neural networks approach to intensive data mining. Technological Forecasting and Social Change, 117, 46–56. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2017.01.010
Buzan, B. (2004). The United States and the Great Powers: World Politics in the Twenty-First Century (1st ed.). Polity.
Buzan, B., & Wæver, O. (2003). Regions and Powers: The Structure of International Security. Cambridge University Press.
Chambers, I., Costanza, R., Zingus, L., Cork, S., Hernandez, M., Sofiullah, A., … Harte, S. (2019). A public opinion survey of four future scenarios for Australia in 2050. Futures, 107, 119–132. https://doi.org/10.1016/j.futures.2018.12.002
Colgan, J. D. (2021). Partial Hegemony: Oil Politics and International Order. Retrieved from https://books.google.com/books?id=g3U-EAAAQBAJ
Drainville, A. C. (2012). A History of World Order and Resistance: The Making and Unmaking of Global Subjects (1st Editio). Routledge.
Flockhart, T. (2016). The coming multi-order world. Contemporary Security Policy, 37(1), 3–30. https://doi.org/10.1080/13523260.2016.1150053
Flockhart, T., & Korosteleva, E. A. (2022). War in Ukraine: Putin and the multi-order world. Contemporary Security Policy, 43(3), 466–481. https://doi.org/10.1080/13523260.2022.2091591
Flockhart, T., Kupchan, C. A., Lin, C., Nowak, B. E., Quirk, P. W., & Xiang, L. (2014). Liberal Order in a Post-Western World. Transatlantic Academy.
Kapstein, E. B. (1991). The Political Economy of National Security: A Global Perspective. McGraw-Hill College.
Kissinger, H. (2014). World order: Reflections on the character of nations and the course of history. https://doi.org/10.4324/9781912282227
Lake, D. A., Martin, L. L., & Risse, T. (2021). Challenges to the Liberal Order: Reflections on International Organization. International Organization, 75(2), 225–257. https://doi.org/10.1017/S0020818320000636
Lascurettes, K. M., & Poznansky, M. (2021). nternational Order in Theory and Practice.
Lawson, G. (2020). The rise of modern international order. In The Globalization of World Politics: AN INTRODUCTION TO INTERNATIONAL RELATIONS (EIGHTH, pp. 39–53). https://doi.org/10.1093/hepl/9780198825548.003.0010
Mearsheimer, J. J. (2019). Bound to Fail: The Rise and Fall of the Liberal International Order. International Security, 43(4), 7–50. https://doi.org/10.1162/isec_a_00342
Owens, M. T. (2006). A Balanced Force Structure To Achieve a Liberal World Order. Orbis, 50(2), 307–325. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.orbis.2006.01.008
Rawson, J. V., & Stevens, J. P. (2022). Scenario Planning Approach to Adapting in the COVID Era. Academic Radiology. https://doi.org/10.1016/J.ACRA.2022.11.032
Regilme, S. S. F. (2019). The decline of American power and Donald Trump: Reflections on human rights, neoliberalism, and the world order. Geoforum, 102(October 2018), 157–166. https://doi.org/10.1016/j.geoforum.2019.04.010
Sørensen, G. (2006). What Kind of World Order?: The International System in the New Millennium. Cooperation and Conflict, 41(4), 343–363. https://doi.org/10.1177/0010836706069601
Tang, S. (2018). The future of international order(s). Washington Quarterly, 41(4), 117–131. https://doi.org/10.1080/0163660X.2018.1557499
Waldron, A. (2019). Reflections on China’s Need for a ‘Chinese World Order.’ Orbis, 63(1), 3–10. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.orbis.2018.12.006
شمس الدینی, محمد, & عرب بافرانی, محمدرضا. (1402). نطفهبندی نظم جدید جهانی و سناریوهای هندسهی آیندهی جهان. آینده پژوهی انقلاب اسلامی, 4(1), 75-94.
MLA
محمد شمس الدینی; محمدرضا عرب بافرانی. "نطفهبندی نظم جدید جهانی و سناریوهای هندسهی آیندهی جهان". آینده پژوهی انقلاب اسلامی, 4, 1, 1402, 75-94.
HARVARD
شمس الدینی, محمد, عرب بافرانی, محمدرضا. (1402). 'نطفهبندی نظم جدید جهانی و سناریوهای هندسهی آیندهی جهان', آینده پژوهی انقلاب اسلامی, 4(1), pp. 75-94.
VANCOUVER
شمس الدینی, محمد, عرب بافرانی, محمدرضا. نطفهبندی نظم جدید جهانی و سناریوهای هندسهی آیندهی جهان. آینده پژوهی انقلاب اسلامی, 1402; 4(1): 75-94.