آینده‌پژوهی زیست دینی جامعه ایران در دوران پساکرونا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو دکتری جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران، نویسنده مسؤل

2 استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم اجتماعی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

چکیده

دین، از نهادهای دیرین و نقش‌آفرین در جوامع انسانی به‌خصوص جامعه ایران است که در طول تاریخ، مراحل مختلفی را طی نموده است. زیست دینی در دکترین جمهوری اسلامی جایگاه ویژه‌ای دارد و یکی از دغدغه‌های اصلی و کنونی، آینده دین در جهان پساکروناست. این پژوهش کوشیده است تا تغییرات در زیست دینی جامعه ایران را که ناشی از پاندمی کرونا در جهان بوده است، مورد کنکاش و مطالعه قرار دهد. روش تحقیق تحلیلی توصیفی می‌باشد. وقایع و تغییرات به‌وجود‌آمده در جامعه ایران و این دوران موجب راهکارهای جایگزین­ جدید و مختلفی در عرصه دین شده است. این تغییرات، زیست دینی جامعه ایران را به سمت و سوهایی سوق خواهد داد که پیامدهای آن درقالب سناریوهای محتمل در آینده زیست دینی در جامعه پساکرونا ارائه می‌شود. پیشنهاد تغییر پارادایم زیست دینی با افزایش عقلانیت دینی، بر این نکته اشاره دارد که گسترش باورهای پایه­ای و اعتقادی و اخلاقی که داری میزان بیشتری از عقلانیت دینی و ثبات هستند، در کنار ترویج باورهای مناسکی، زیست دینی جامعه را در برابر چالش‌ها و بحران‌ها مصون نگه داشته و می‌تواند آینده‌ای را همراه با  زیست دینی معقول و پایدار در جامعه ایران رقم زند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Futures Study of Religious Life of the Iranian Society in the Post-Corona Era

نویسندگان [English]

  • Fatemeh hami kargar 1
  • Elham shirdel 2
1 PhD candidate in sociology, Faculty of Humanities, Kashan University
2 Assistant professor at the Department of Social Sciences, Faculty of Literature and Social Sciences, the University of Sistan va Baluchestan
چکیده [English]

Religion is one of the oldest and the most role playing foundation in human societies, especially in Iran, which has gone through various stages throughout history. Religious life contains a special position in the doctrine of the Islamic Republic of Iran, and encompasses one of the main current concerns in the future of religion in the post-Corona world. This study tries to consider the changes occurring in the religious life of Iranian society caused by the Corona pandemic in the world. This is an analytical-descriptive research. The events and changes which have taken place in Iranian society at this era have resulted in new and different alternative in the field of religion. These changes will lead the religious life of the Iranian society through a path directed to  outcomes that are going to happen in the possible scenarios in the future of the religious life in the post-Corona community. The suggestion of changing the religious life paradigm by increasing religious rationality, as well as developing religious rituals will protect the social religious life against the challenges and crises, and we can expect a reasonable and stable religious life in Iranian society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • futures study
  • Corona pandemic
  • religious life
  • religious rationality
  • The Islamic Revolution
  • religiosity in future
امیری فرد، پریسا (1390)، نقش دین و ارزش‌های دینی در جلب افکار عمومی در ایران پس از انقلاب، فصلنامه سیاست، 42(1): 115 ـ 99.
تیموری، بهزاد (1397)، کارکردهای اجتماعی سیاسی و فرهنگی امامزاده‌ها، بقاع متیرکه و روادگاه‌های ایوان، فصلنامه فرهنگ ایلام، 19 (58 و 59): 221 ـ 203.
رابرتسون، یان (1372)، درآمدیبرجامعه(باتأکیدبرنظریه­هایکارکردگرایی،ستیز وکنشمتقابلنمادی)، ترجمه حسین بهروان، آستان قدس رضوی، مشهد.
صفری فروشانی، نعمت‌الله و قرائتی، حامد (1395)، بررسی تاریخی نقش‌آفرینی مسجد مدرسه‌ها در اصلاح و ارتقای گفتمان دینی (نمونۀ پژوهشی: تهران دردورۀ قاجار)، مجلۀعلمی ـ پژوهشیپژوهش‌هایتاریخی، 8(2): 54 ـ 35.
قربانی، قدرت‌الله (1398)، معیارهای ارزیابی عقلانیت باورهای دینی در رویکرد جامع‌نگر، فصلنامه پژوهش‌های معرفت‌شناختی، 8 (17): 121 ـ 101.
گیدنز، آنتونی (1387)، تجدد و تشخص (جامعه و هویت شخصی در عصر جدید)، ترجمه ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.
کمالی اردکانی، علی‌اکبر (1382)، نگاهی تاریخی به سیر تحول مردم سالاری در اندیشه متفکران مسلمان، فصلنامه راهبرد، (28).
محدثی، حسن (1386)، آینده جامعه قدسی: امکانات و چشم‌انداز اجتماعی ـ سیاسی دین در ایران پساانقلابی، مجله جامعه‌شناسی ایران، 8 (1): 112 ـ 76.
محمدی، عباس (1397)، تحلیل کارکردهای اجتماعی و فرهنگی نماز در جامعه، فصلنامه معارف فقه علوی، اردیبهشت 1397: 333 ـ 317.
سایت خبرگزاری تسنیم (4 مرداد 1399) https://www.tasnimnews.com/fa/news/1399/05/04/2313580
سایت مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)، نظرسنجی ملی ایسپا پیرامون شیوع بیماری کرونا (10 اردیبهشت 1399)                   http://ispa.ir/Default/Details/fa/2177
سایت همشهری آنلاین (9 فروردین 1399)