آینده اندیشی از منظر امام خمینی (ره)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 (نویسنده مسئول) دانشجوی دکتری آینده پژوهی دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام، تهران، ایران

2 استادیار گروه آینده‌پژوهی مرکز رصد و آینده پژوهی دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

چکیده

امام خمینی(ره) شخصیت بی‌نظیر دوره معاصر است. مراجعه به بیانات ارزشمند ایشان و واکاوی در موضوعات گوناگون عمق بصیرت و بینش والای ایشان را روشن‌تر می‌کند. این مقاله درپی بررسی آینده‌اندیشی ازمنظر امام خمینی(ره) است. شخصیت بی‌نظیری که رهبر بزرگترین انقلاب معاصر است و رفتار، گفتار و منش ایشان تأثیرات شگرفی بر دنیا داشته است که درحال‌حاضر هم ادامه دارد. ازاین‌رو، بررسی آینده‌اندیشی ازمنظر ایشان جایگاه ویژه‌ای دارد و می‌توان علاوه‌بر  برداشت نکاتی پیرامون انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی، رخدادهای جهان را نیز تجزیه‌وتحلیل کرد و با مداقه آنها تصمیمات کلان مؤثر و بهتری را برای آینده اتخاذ کرد. روش این مقاله، اسنادی است و با استفاده از بیانات امام خمینی(ره) به بررسی موضوع پرداخته شده است. در این مقاله ابتدا به بررسی آینده‌اندیشی و آینده‌نگری از دیدگاه اسلام می‌پردازیم. آینده‌پژوهی از نگاه اسلام، سیر تمدن بشری را هدف‌مند دانسته و مهم‌تر اینکه با بشارت پیروزی صالحان و پرهیزکاران در آینده و ظهور امام حاضر، انگیزه درونی مضاعفی برای تلاش و استقامت، به انسان می‌بخشد. پس از بررسی آینده‌اندیشی در اسلام و روایات به بررسی آینده‌اندیشی ازمنظر امام خمینی(ره) می‌پردازیم. این نتایج حاصل می‌شود که در دیدگاه حضرت امام(ره) آینده، ساختنی است و انقلاب و نظام اسلامی زمینه‌ساز ظهور حضرت مهدی (عج‌الله تعالی فرجه‌الشریف) است. سرفصل‌های ضرورت و اهمیت آینده‌نگری، ترسیم جامعه آینده، وظیفه اقشار مختلف در آینده، الزامات دستیابی به آینده ازمنظر امام خمینی(ره) و برخی پیش‌بینی‌های محقق‌شده حضرت امام (ره) نیز به‌ترتیب بررسی شده است.

کلیدواژه‌ها


امام خمینی(ره)، روح‌الله، صحیفه امام خمینی(ره)، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
خامنه‌ای، سیدعلی؛ بیانات، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری www.Khamenei.ir)).
ابن‌ابی‌جمهور، محمدبن‌زین‌الدین (1361)، عوالی اللئالی الغریزیه فی الاحادیث الدینیه، مطبعه سیدالشهدا.
الآمدی، عبدالواحد (1387)، غررالحکم و دررالکلم، تحقیق السیدمهدی الرجائی، قم: مؤسسة دارالکتاب الاسلامی.
پدرام، عبدالرحیم (1394)، فرایند سناریو­نویسی در موضوعات راهبردی، چ اول، تهران: مؤسسه افق آینده‌پژوهی راهبردی.
حاجیانی، ابراهیم (1396)، مبانی، اصول و روش‌های آینده‌پژوهی، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
خزایی، سعید (1388)، چیستی و چرایی مطالعات آینده،تهران: آینده‌نگر.
خوانساری، جمال‎‌الدین محمد (1387)، شرح غررالحکم و دررالکلم، قم: مؤسسه تبیان.
ساروخانی، باقر (1383)، روش‌های تحقیق در علوم اجتماعی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،  چ هفتم.
قربانی، سعید (1385)، آینده‌اندیشی ازمنظر اسلام، مجموعه مقالات همایش آینده‌پژوهی فناوری و چشم‌انداز توسعه، تهران: دانشگاه امیرکبیر.
کثیری، حمید (1385)، دین آینده و آینده دین، موعود، ش 100.
مجدفر، فاطمه (1382)، جامعه‌شناسی عمومی، تهران: شعاع، چ اول.
مجلسی، محمدباقر (1386)، بحارالانوار، قم: انتشارات اسلامیه.
ورام، مسعودبن‌عیسی (1391)، مجموعه ورام "آداب و اخلاق در اسلام"، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
هدایت مهر، محسن، مرکز انتشار مقالات، ( AmmareQods.Blog.ir).
 
Dator ,j.(1996).Futuer studies as applied knowledge .in. r .Slaughter(ed),New thinking for a new millennium, London : Routledge. pp.105-115.