ارائه چارچوب مفهومی آینده‌اندیشی ازمنظر رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مد ظله‌العالی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: دانشجوی دکتری، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

2 استادیار، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

چکیده

توجه ویژه به آینده یکی از نیازهای هر انسان و جامعه‌ای است. ما به‌عنوان یک مسلمان باتوجه‌به آیات و روایات مربوط به این زمینه، تعاریف مشخصی از آرمان‌شهر داشته و معتقدیم آرمان‌شهر اسلامی همان حیات طیبه و جامعه مهدوی است. باتوجه‌به اعتقادات مسلمانان و به‌خصوص شیعیان، وظیفه اصلی یک شیعه آماده‌سازی جامعه و خود برای چنین آرمان‌شهری است. این آینده روشن و وعده‌داده‌شده ساختنی و دست‌یافتنی است. در دوران غیبت کبری، وظیفه ولایت‌فقیه هدایت جامعه به سمت زمینه‌سازی ظهور است. مقام معظم رهبری با ترسیم نقشه راه رسیدن به چنین هدفی، پنج مرحله اصلی را: انقلاب اسلامی، نظام اسلامی، دولت اسلامی، جامعه اسلامی و تمدن نوین اسلامی ذکر کرده‌اند. در این مقاله با روش مرور بر ادبیات و اسناد و تحلیل گفتمان بیانات ایشان در رابطه با آینده استخراج و چارچوبی مفهومی برای تبیین آینده‌اندیشی ازمنظر ایشان ارائه شد که شامل مؤلفه‌های مختلفی ازجمله ملزومات، زیرساخت‌ها، پیشران‌ها و موانع، افق بلندمدت و دامنه وسیع و ترسیم حیات طیبه و جامعه مهدوی است. در هر کدام ازاین مؤلفات می‌توان موارد و موضوعاتی را مشخص کرد که نیازمند تمرکز و توجه بیشتر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing a Conceptual Framework for Futurism from the Viewpoints of the Supreme Leader of the Islamic Revolution, Ayatollah Khamenei

نویسندگان [English]

  • behnam eftari 1
  • omid voghoofi 2
1 Corresponding author: PhD candidate in futures study, Imam Hussein University, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor, Imam Hossein University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Paying special attention to future is one of the needs of all human beings and societies. As Muslims, and according to the related verses of the Holy Qur’an and hadiths, we have clear definitions of the utopia believing that the utopia of Islam is the Pure Life (Hayat Tayyebah) and the Mahdavi community. According to the beliefs of Muslims, especially Shiites, the main task of a Shiite is to prepare oneself and the society for such a utopia. This obvious and promised future can be created and attained. During the era of the Great Absence of the Twelfth Imam, Velayat-e-Faqih is supposed to lead the society towards paving the way for the emergence of the Twelfth Imam. By drawing a roadmap for achieving such a goal, the Supreme Leader has proposed five main stages including the Islamic Revolution, the Islamic system, the Islamic state, the Islamic society, and the modern Islamic civilization. In this research, the statements of the Supreme Leader on futurism are reviewed and a conceptual framework is presented to explain futurism from his viewpoints. The framework includes various components such as requirements, infrastructures, drivers and obstacles, long-term perspective and extensive scope and introducing Hayat Tayyebah and the Mahdavi society. Each of these components contain items and topics needing more focus and attention to be identified.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Futurism
  • futures study
  • modern Islamic civilization
  • Velayat-e-Faqih
  • Islam

Smiley face

  1. احمدی، محمدرضا (۱۳۸۶)، آینده نظام اسلامی ایران در سند چشم‌انداز بیست‌ساله و تأثیر آن بر انقلاب اسلامی، فصلنامه حصون، شماره ۱۱، قم.
  2.  بنیاد توسعه فردا (۱۳۹۲)، روش‌های آینده‌نگاری تکنولوژی، مترجم گروه آینده‌اندیشی بنیاد توسعه فردا، تهران.
  3. بنیاد فرهنگ و اندیشه انقلاب اسلامی (۱۳۹۲)، فرایند تحقق اهداف اسلامی از دیدگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی، تهران.
  4. بهرام‌پور، شعبانعلی (1378)، درآمدی بر تحلیل گفتمان، گفتمان و تحلیل گفتمانی، به اهتمام محمدرضا تاجیک، تهران، فرهنگ گفتمان.
  5. حیدری، امیرهوشنگ (۱۳۹۲)، مبانی و مفاهیم آینده‌پژوهی، فصلنامه علمی- ترویجی ترویج علم.
  6. خامنه‌ای، سیدعلی (۱۳۹۲)، طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن، انتشارات صهبا، تهران.
  7. خزایی، سعید و محمودزاده، امیر (1392)، آینده‌پژوهی، اصفهان، پارس ضیاء.
  8. دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، https://farsi.khamenei.ir
  9. دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، نشریه خط حزب‌الله،https://farsi.khamenei.ir/weekly/
  10. شکرانی، رضا؛ مطیع، مهدی و صادق‌زادگان، هدی (۱۳۹۰)، بررسی گفتمان کاوری و چگونگی کاربست آن در مطالعات قرآنی، دوفصلنامه عیار پژوهش در علوم انسانی (پژوهش سابق)، سال سوم، بهار و تابستان ۱۳۹۰، شماره یک، قم.
  11. شیداییان، حسین (۱۳۸۶)، الزامات آینده انقلاب اسلامی از نگاه امام خمینی ره و مقام معظم رهبری، فصلنامه حصون، شماره ۱۱، قم.
  12. شیرودی، مرتضی (۱۳۸۶)، انقلاب اسلامی و چیستی نظام آینده جهان، فصلنامه حصون، شماره ۱۱، قم.
  13. عضدانلو، حمید (1392)، گفتمان و جامعه، تهران: نشر نی.
  14. عقیلی، وجید و لطفی حقیقت، امیر (۱۳۸۹)، کاربرد روش تحلیل گفتمان در علوم رفتاری.
  15. فان دایک، تون‌آدریانوس‌ (۱۳۹۰)، مطالعاتی در تحلیل گفتمان (از دستور متن تا گفتمان کاوی انتقادی)، ترجمة پیروز ایزدی، انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
  16. فرکلاف، نورمن (۱۳۹۹)، تحلیل گفتمان انتقادی، ترجمه روح الله قاسمی، تهران: انتشارات اندیشه احسان.
  17. لطفی مرزناکی، رحمان (۱۳۹۴)، دفاع هوشمند در اندیشه امام خامنه‌ای، تهران: انتشارات آوای صبحان.
  18. مقیسه، رضا؛ مؤمنی زاهد، مهرداد؛ مقرونی، محمد و یوسفی، صادق (1392)، الگوی تفکر و نگاه راهبردی برای آینده‌سازی در اندیشه امام خامنه‌ای (مدظله العالی)، دومین همایش ملی آینده‌پژوهی، تهران، https://civilica.com/doc/242245
  19. مک دانل، دایان (۱۳۸۰)، مقدمه‌ای بر نظریه‌های گفتمان، ترجمه حسینعلی نوذری، تهران: فرهنگ گفتمان.
  20. نبی‌پور، ایرج (1390)، آینده‌نگاری فناوری، بوشهر، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی بوشهر.