کاربست آینده‌پژوهی در مطالعات انتخابات گذشته ریاست جمهوری در ایران؛ (مطالعه موردی: انتخابات ریاست جمهوری سال 1400)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: استادیار گروه مدیریت بحران، دانشگاه جامع امام حسین(علیه‌السلام)،تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری آینده‌پژوهی، دانشگاه جامع امام حسین(علیه‌السلام)، تهران، ایران

چکیده

در جهان آشوب‌زده کنونی، آنچه سبب شده تا توجه به آینده در کانون توجهات قرار گیرد، استفاده از فرصت‌های نهفته در آن، به‌منظور تاب­آوری و جلوگیری از غافلگیری است. این موضوع سبب شده است تا بسیاری از افراد و سازمان­ها، همواره در پی کشف آینده و اقدام پیش­دستانه برای بهره­مندی از منافع آن باشند. یکی از مهم‌ترین بسترهای این نگاه در ایران، انتخابات ریاست جمهوری می‌باشد که در سال 1400، نقطه تمرکز جریان‌های گوناگون برای کاهش یا افزایش میزان مشارکت مردم در آن شده است. در این مقاله ابتدا محیط پیرامونی مشارکت در انتخابات 1400 دسته‌بندی و پیشران‌های هر دسته مورد تحلیل قرارگرفته است. فراتحلیل نظرات نخبگان براساس بررسی روندهای موجود در جامعه و فضای اجتماعی، نشان می‌دهد که عدم قطعیت‌های کلیدی پوشش‌دهنده سایر عدم ‌قطعیت­ها، دو عامل "امید و معیشت" هستند؛ به این معنا که هرکدام از پیشران­ها می­تواند تأثیر مثبت یا منفی بر امید اجتماعی و هم‌چنین بر بهتر یا بدترشدن وضعیت معیشت جامعه داشته باشد. پس این دو، به‌عنوان چارچوب سناریوها ایفای نقش می‌کنند. درنهایت چهار سناریوی مشارکت شورآفرین، مشارکت مردم برای تغییر شرایط، مشارکت سلبی و نه به صندوق (مشارکت حداقلی) به‌عنوان سناریوهای میزان مشارکت در انتخابات تعیین و بررسی ‌شده‌اند.

کلیدواژه‌ها


Smiley face

فارسی
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1363)، ترمینولوژی حقوق، تهران: گنج دانش.
حاجیانی، ابراهیم (1394)، چارچوب روش‌شناختی برای پژوهش‌های محیط شناختی، نشریه مطالعات راهبردی، 68.
دهخدا، علی­اکبر (1342)، «لغت­نامه»، ج 2، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
رضایی، حسین (1392)، «نظریه‌های مشارکت سیاسی با رویکرد انتخابات»، مطالعات انتخابات، 2 (5 و 6).
سیدامامی، کاووس (1386)، «مشارکت سیاسی دانشجویان: ارزیابی برخی از پیش‌بینی‌کننده‌های مشارکت سیاسی»، پژوهش‌نامه علوم سیاسی، 2 (1).
عبدالله، عبدالمطلب (1387)، مردم‌سالاری دینی در ایران و برخی کشورهای اسلامی، فصل‌نامه خط اول، 2 (4).
عرب­بافرانی، محمدرضا؛ عیوضی، محمدرحیم (1400)، «مطالعه تطبیقی گونه­شناسی­های روش در آینده­پژوهی»، نشریه علمی آینده­پژوهی ­انقلاب اسلامی، 2 (1).
فیرحی، داوود (1385)، «مفهوم مشارکت سیاسی»، فصل‌نامه علوم سیاسی، 1 (1).
معین، محمد (1360)، فرهنگ فارسی، تهران: امیرکبیر.
مولایی، محمدمهدی؛ حسینی­گلکار، مصطفی (1394)، «آینده­پژوهی انتخابات ایران و تحولات قدرت در جامعه شبکه­ای دستاوردهای دیده­بانی شبکه­های اجتماعی مجازی»، فصل‌نامه علمی چشم­انداز مدیریت دولتی، 6 (1).
نصراصفهانی، علیرضا؛ استادی، رسول؛ حق­گو، جواد (1400)، «بررسی پیشرفت­های جدید در روش­های آینده­پژوهی»، نشریه علمی آینده­پژوهی ­انقلاب اسلامی، 1 (3).
وکیلی، شروین (1390)، نظریه سیستم‌های پیچیده، تهران: شورآفرین.
لاتین
Amara, Roy,(1974) ‘The Futures Field:Functions, Forms and Critical Issues’, Futures, Vol.6(4).
Blackburn, Simon, (1996), Oxford Dictionaryof Philosophy, Oxford: Oxford University Press.
Cohn, Margaret (2003) Radical Soace: Building the House of the People.New York: Comel Uuniversity Press.
Dare, C. (2006). The UK tour-operating industry: A competitive analysis. Journa of Vacation Marketing, 6(4), 357-367.
Lindgren, Bandhold, (2003), Scenario Planning The Link between future and strategy, Palgrave Macmillan.
Masini, Elenora,(1983) Visions of Desirable Societies. Oxford: Pergamon Press.
Richardson, Jr. J. V. (2006). The library and information economy in Turkmenistan. IFLA Journal, 32(2), 131-139.