تبیین پیشران های کلیدی آینده روابط ایران و عراق در افق1410

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: کارشناسی ارشد مدیریت و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 استادیار، گروه دانشکده مطالعات بین الملل، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

3 داشجوی کارشناسی ارشدروابط بین الملل، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

کشور عراق در منطقه خلیج فارس به دلیل موقعیت ژئوپلتیک و ظرفیتهای بالقوه اقتصادی، و ویژگیهای خاص سیاسی، فرهنگی و اجتماعی یکی از بازیگران مهم تاثیرگذار در  همسایگان ایران و خاورمیانه است. دراین پژوهش در پاسخ به این سوال برآمدیم که عوامل و پیشران های کلیدی آینده روابط ایران و عراق تا سال1410 کدامند؟ در پاسخ به سوال مذکور ابتدا با استفاده از مرور ‌منابع ‌و سوابق علمی پیشین مرتبط و استفاده از نظر 23 نفر از  خبرگان، تعداد 117 شاخص تاثیرگذار احصاء و سپس با استفاده از روش دلفی تعداد 21 شاخص مهم و اثرگذار که بیشترین تاثیر را داشتند مشخص گردید و در ادامه ‌بوسیله ‌نرم‌افزار آینده پژوهی  ‌میک‌ مک و به کارگیری روش تحلیل ماتریس اثرات متقاطع و ورود اطلاعات به نرم افزار تعداد شش پیشران کلیدی شامل: راه پیمایی اربعین، اشتراکات فرهنگی ، حمایت و کمک های ایران  به گروه‌های مقاومت(حشدالشعبی،کتائب و  عصائب اهل الحق)، قرابت‌های مذهبی شیعی، تهدیدات و منافع مشترک بین دو کشور، تقابل نظم عربی با هلال شیعی شناسایی شدند. تمرکز و استفاده از این شاخص ها  به منظور تدوین چشم انداز و سیاستهای ج.ا.ایران جهت گسترش و تعمیق پیوندهای راهبردی با عراق در ساخت آینده مطلوب روابط دو کشور تاثیرگذار خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explaining the Key Propulsion of Iran-Iraq relations on the Horizon of 2031

نویسندگان [English]

  • Mohsen Goodarzi 1
  • Abdullah Mobini Dehkordi 2
  • Mohammad Moazami Goodarzi 3
1
2 Assistant Professor, Faculty of International Studies, Imam Hossein University
3 Master student of International Relations, Allameh Tabatabai University
چکیده [English]

Iraq is one of the most important influential players in Iran's neighbors and the Middle East due to its geopolitical position and potential economic potential, and special political, cultural and social characteristics. In this study, in response to the question, what are the key factors and drivers of the future of Iran-Iraq relations until 1410? In response to the above question, first by reviewing the sources and previous relevant scientific records and using the opinions of 23 experts, 117 effective indicators were counted and then using the Delphi method, 21 important and effective indicators were identified that had the most impact And further by Mic mac Futures Studies software And using the method of analysis of matrix cross-effects and entering information into the software of six key drivers, including: Arbaeen March, cultural commonalities, Iranian support and assistance to resistance groups (Hashad al-Shaabi, Cataeb and Asaeb Ahl al-Haq), Shiite religious affinities, Common threats and interests between the two countries, the confrontation of the Arab order with the Shiite crescent were identified. Focusing and using these indicators in order to formulate the vision and policies of the Islamic Republic of Iran to expand and deepen strategic ties with Iraq will be effective in building a favorable future for relations between the two countries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Futures Studies
  • Iran-Iraq Relations
  • Key Propulsion
  • Cross-Impact Analysis

Smiley face

بخشایشی اردستانی ،احمد(1379)،اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران،تهران: انتشارات نور.
پدارم،عبدالرحیم و ازگلی،محمد و حسنلو،خسرو و منزوی،مسعود و جمالی،حسین و طبائیان،کمال و نپوری زاده، بهنام و افتاده حال،محسن (1388)،آینده پژوهی؛مفاهیم،روش ها»،تهران:انتشارات ﻣﺮﮐﺰ آﯾﻨﺪهﭘﮋوﻫﯽ ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﺎوری دﻓﺎﻋﯽ.
توکلی،یعقوب و قاسمی،بهزاد و سید احمدی،سید محمد(1392)،روابط ایران و عراق پس از صدام ؛ فرصت ها و چالش ها،فصلنامه پژوهش های انقلاب اسلامی،5 (167).
حاجیانی، ابراهیم(1391)، مبانی، اصول و روش های آینده پژوهی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
دهقانی، سید جلال الدین و رضا کرم نیا (1388)،بررسی تأثیر هویت بر راهبرد روابط ایران و عراق، فصلنامه نگرش راهبردی،100(122و128).
رمضانی، روح الله (1383)،سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران،تهران:  انتشارات نی.
موسوی دهموردی،محمد و خاتمی،حسام(1396)، تاریخ روابط  ا یران و عراق در دوران معاصر از دشمنی تا اتحاد،فصلنامه پانزده خرداد،51(177).
نوروزی فرد،علیرضا و حافظ نیا،محمد رضا و قربانی نژاد،ریباز(1399)، بررسی آینده روابط ایران و سوریه و تأثیر آن بر ژئوپلیتیک منطقه ای، فصلنامه آمایش سیاسی فضا،1(42).
وقوفی، امید و حاجیانی، ابراهیم و قاسمی، علی اصغر (1396)،تبیین عوامل و پیشران های کلیدی آینده یمن تا سال1406،فصلنامه آینده پژوهی دفاعی،4 (92و93).
هوشنگ مهدوی، عبدالرضا(1383)،تاریخ روابط خارجی ایران از ابتدای دوران صفویه تا پایان جنگ دوم جهانی،تهران،:انتشارات امیرکبیر.
Godet, M. (1994). From Anticipation to Action A handbook of strategic prospective. Paris: UNESCO Presses Universitaires de France.p:97.
Haji-yousefi, A. M. (2006). EVALUATION OF IRAN’S FOREIGN POLICY IN IRAQ. Available at:  http://pendientedemigracion.ucm.es/ info/unisci/revistas/UNISCI10Amir.pdf, (accessed on 2014, April 21).
دوره 3، شماره 1
فصلنامه بهار
شهریور 1401
صفحه 11-40
  • تاریخ دریافت: 14 اسفند 1400
  • تاریخ بازنگری: 22 تیر 1401
  • تاریخ پذیرش: 22 تیر 1401
  • تاریخ انتشار: 01 شهریور 1401