فراتحلیل پژوهش‌های آینده پژوهی جهت بررسی پیشرفت‌های جدید در روش‌شناسی نظریه بازی‌ها در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری آینده پژوهی، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

2 استادیار، گروه آینده پژوهی، مرکز رصد و آینده پژوهی، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، تهران، ایران

چکیده

آینده پژوهی را می‌توان علم کشف آینده‌ها و ساخت آینده مطلوب در نظر گرفت. برای رسیدن به این هدف روش‌های مختلفی در این حوزه توسعه پیدا کرده‌اند. یکی از این روش‌ها که بخصوص در حوزه مسائلی که دارای ذینفعان متعدد با تمایلات غیرهمگرا بوده و که برای تحلیل نتایج مذاکرات و مناقشات مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ نظریه بازی‌ها است. به همین جهت بررسی پیشرفت‌های جدید در روش‌شناسی نظریه بازی‌ها در ایران به عنوان موضوع اصلی پژوهش حاضر انتخاب شد. بر این اساس می‌توان اشاره کرد که سوال اصلی پژوهش حاضر، عبارتست از: «پیشرفت‌های جدید در روش شناسی نظریه بازی‌ها در ایران و تحولات آن در حوزه آینده پژوهی چگونه است؟». نظریه بازی‌ها نوعی از نظریه انتخاب عقلانی محسوب می‌شود و همچنین، شکل تخصصی و ریاضی شده مدل بازیگر خردمند در نظریه‌های تصمیم‌گیری است. روش مورد استفاده در پژوهش حاضر فراتحلیل و مطالعات کتابخانه‌ای بوده است. پس از بررسی پایگاه مگیران با کلیدواژه «بازی»، ۱۰۰۰ مقاله که از روش بازی در پژوهش خود استفاده کرده‌اند در چند دور مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت ۴۳ مقاله حوزه آینده پژوهی که از روش بازی در پژوهش خود استفاده کرده‌اند انتخاب شد و در ۸ بعد اکتشافی یا هنجاری، افق زمانی، موضوع، منبع، نوع داده‌ها، ترکیب روش با دیگر روش‌ها، تعامل محور یا خبره محور و عمق روش مورد استفاده در پژوهش‌ها مورد بررسی قرار گرفت. براساس بررسی‌های صورت گرفته این نتایج حاصل شده است: نظریه بازی‌ها بیشتر بصورت هنجاری، بدون افق زمانی، در موضوعات اقتصادی و سیاسی، با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، ترکیب کمی و کیفی، بدون ترکیب با دیگر روش‌ها، بدون مراجعه به خبرگان و با عمق مناسب در پژوهش‌ها مورد استفاده قرار گرفته‌است. در نهایت براساس نتایج بدست آمده توصیه‌هایی برای استفاده از روش نظریه بازی‌ها در پژوهش‌های حوزه آینده پژوهی برای استفاده پژوهشگران ارائه گردید.

کلیدواژه‌ها


Smiley face