شناسایی و تحلیل چالش‌های نظامی-امنیّتی، فرا‌روی فرهنگ مقاومت اسلامی با تأکید بر آیات و روایات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 طلبه سطح ۴ حوزه علمیه قم ودانشجوی مقطع دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک

2 استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه امام علی(ع)

3 استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید ستاری

چکیده

روحیه‌ی مقاومت و ایستادگی در برابر ظلم و ستمگران از جمله صفات فطری و اخلاقی می‌باشد که در نهاد همه‌ی افراد استقلال‌طلب وآزادی‌خواه وجود دارد که بدون تردید براساس شواهد و گزارش‌های تاریخی و تجربه می‌توان گفت که گروه‌ها و کشورهای مسلمان با توجه به فرهنگ غنی اسلامی و معارف الهی همواره در طول تاریخ جزء سرآمدترین افرادی بوده‌اند که در برابر دشمنان از خود مقاومت و ایستادگی نشان داده‌اند. لذا در پژوهش حاضر با ذکر این ویژگی که مسلمانان دومین جمعیت بزرگِ ادیان الهی به شمار می‌آیند و از نقش مهّم و تعیین‌کننده‌ای در مسائل مختلف: سیاسی، اجتماعی، امنیتی و... در نقاط مختلف و حسّاس جهان برخوردار می‌باشند با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی تلاش گردیده است که با تمرکز و محوریّت قرآن‌کریم و روایات معصومین(ع) علاوه بر شناسایی، به بررسی و تحلیل چالش‌های و آسیب‌های نظامی-امنیّتی فرا‌روی فرهنگ مقاومت اسلامی در دو بُعد درونی چون: دشمن‌هراسی، برتر پنداری کاذب، خوش‌بینی و... و بُعد بیرونی از قبیل: ترور، شایعه‌پراکنی، تطمیع و... که هر یک به نحوی می‌تواند فرهنگ مقاومت اسلامی را در تقابل با دشمنان با چالش‌های جدّی و آسیب‌پذیری روبرو نماید پرداخته شود.

کلیدواژه‌ها


Smiley face

  1. نهج البلاغه
  2. صحیفه سجّادیه
  3. آشوری، داریوش، فرهنگ سیاسی، مروارید، بی جا، 1373ش.
  4. آل پورت،‌گوردون و پستمن، لئو، روان شناسی شایعه، ترجمه ساعد دبستانی، نشر سروش، تهران، 1374ش.
  5. ابن‌بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، دفتر انتشارات اسلامى، قم‏، 1413ق.
  6. ابن‌حنبل، احمد بن محمد، المسند، موسسه الرساله، بی جا، 1421ق.
  7. اردبیلی، احمد بن محمد، مجمع الفائدة و البرهان، جامعه مدرسین، قم، 1379ش.
  8. ابن‌حیون، نعمان بن محمد، دعائم الاسلام، موسسه آل‌البیت(ع)، قم، 1385ق.
  9. اصفهانی، علی بن الحسین، فرزندان آل ابی‌طالب، ترجمه فاضل، جواد، نشر علمى، تهران، 1339ش.
  10. ابن‌هشام، عبدالملک،السیره النبویه(سیره ابن هشام)، دار‌المعرفه، بیروت، بی تا.
  11. بریان، پی یر، تاریخ هخامنشیان از کوروش تا اسکندر، ترجمه مهدی سمسار، نشرعلم، تهران ۱۳92ش.
  12. بیات، حسن، اصول و قواعد اساسی رزم، انتشارات دانشگاه افسری امام حسین(ع)، تهران، 1399ش.
  13. بجنوردی، محمد، درباره جاسوسی و خیانت به کشور، مجله آیین، ص 19، شماره30، سال1389ش.
  14. تمیمى‌آمدى، عبد الواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم‏، دار الکتاب الإسلامی‏، قم،‏1410ق.
  15. دیلمی، شیرویه بن شهردار، الفردوس، دارالکتاب العربی، بیروت، 1407ق.
  16. رازى، حسین بن على، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، ‏آستان قدس، مشهد، ‏1408ق.
  17. رازى، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر، دار إحیاء التراث العربی‏، بیروت‏،1420ق.
  18. راغب اصفهانى، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن‏، دار الشامیه، بیروت‏، 1412ق.
  19. رضایى اصفهانى، محمدعلى‏، تفسیرقرآن مهر، پژوهش هاى تفسیر و علوم قرآن‏، قم‏، 1387ش.
  20. زمخشرى، محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، دار الکتاب العربی‏، بیروت‏،1407ق.
  21. سبحانی، جعفر، فروغ ولایت، مجمع جهانی اهل البیت(ع)، قم، 1387ش.
  22. سیوطى، عبدالرحمن بن ابى‏بکر، الدر المنثور فى التفسیر بالماثور، کتابخانه آیت الله مرعشى، قم‏،1404ق.
  23. صادقى تهرانى، محمد، الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن و السنه، فرهنگ اسلامى‏، قم،‏ 1406ق.
  24. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ناصر خسرو، تهران، 1372ش.
  25. هانی، احمد، الجاسوسیه بین الوقایه و العلاج، الشرکه المنجده للنشر و التوزیع، قاهره، 1974م.
  26. طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الأحکام، دار الکتب الاسلامیه، بی جا، 1407ق.‏
  27. طباطبایى، محمدحسین‏، المیزان فی تفسیر القرآن، موسسه الأعلمی للمطبوعات‏، بیروت‏،1390ق.
  28. طبرى، محمد بن جریر، جامع البیان فى تفسیر القرآن، دار المعرفه، بیروت‏،1412ق.
  29. طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، نشر اساطیر، تهران، 1394ش.
  30. فیرحی، داود، دفاع مشروع، ترور و عملیات شهادت‌طلبانه در فقه‌شیعه، مجله شیعه‌شناسی،شماره6، تابستان 1383ش.
  31. قمى، على بن ابراهیم،‏ تفسیر القمی‏، دار الکتاب‏، قم‏، 1363ش.
  32. قرشى بنابى، على‏اکبر، قاموس القرآن، دار الکتب الإسلامیه، تهران‏،1371ش.
  33. کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، کتاب فروشى علمیه اسلامیه،‏ تهران‏، 1369ش‏.
  34. مفید، محمد بن محمد بن نعمان، الارشاد، موسسه آل البیت(ع)، قم، 1413ق.
  35. مجلسى، محمد باقر‏، بحار الأنوار، دار إحیاء التراث العربی، ‏بیروت‏، 1403ق
  36. مکارم شیرازی، پیام امام، دارالکتب الاسلامیه، تهران، 1375ش.
  37.  معین، محمد، فرهنگ معین، نشر زرّین، تهران، 1386ش.
  38. واحدى، على بن احمد، اسباب نزول القرآن، دار الکتب العلمیه، بیروت، ‏1411ق‏.                                                    
  39. واعظی، حسن، تروریسم، سروش، تهران، 1390ش. 
  40. یعقوبی، احمد بن یعقوب، تاریخ یعقوبی، ترجمه ابراهیم‌آیتی، انتشارات علمی، فرهنگی، تهران ،1389ش